INWENTARYZACJA DENDROLOGICZNA
Dokumentacja określająca stan szaty roślinnej na danym terenie, która zawiera spis gatunkowy
i ilościowy roślin wraz z oceną ich stanu fitosanitarnego. Profesjonalnie przeprowadzone inwentaryzacje dendrologiczne są podstawą dobrego projektu zagospodarowania terenu zieleni potrzebne przy procesie inwestycyjnym. Inwentaryzacje dendrologiczne sporządza się również przed wykonaniem projektu wykonawczego zieleni, a także są konieczne przy sporządzaniu wniosków o wydanie zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów.
Efektem końcowym inwentaryzacji dendrologicznej jest mapa z zaznaczonymi drzewami i krzewami. Każde z drzew oznakowane jest numerem, który powtórzony jest w tabeli inwentaryzacyjnej. Tabela taka zawiera m. in. informację o gatunku i odmianie, wysokości, obwodzie pnia i szerokości korony drzewa. Dla krzewów określa się powierzchnię ich porastania oraz wysokość.
Inwentaryzacja zieleni i inwentaryzacja dendrologiczna składa się z dwóch części:
- OPISOWEJ, która zawiera:
– oznaczenie nazwy gatunkowej drzew i krzewów w języku polskim i łacińskim,
– pomiary dendrometryczne,
• w przypadku drzew jest to obwód pnia/pni, wysokość drzewa oraz średnica korony;
• w przypadku krzewów – powierzchnia terenu porastania przez krzewy oraz wysokość;
– ocena stanu sanitarnego drzew i krzewów,
– opis otoczenia drzew i krzewów – wskazanie wad budowy, występujących zabudowań i zagrożeń, zasiedlenia przez gatunki chronione. - GRAFICZNEJ (wykonanej w oprogramowaniu AutoCAD), która przedstawia:
– lokalizację drzew i krzewów na mapie wraz z oznaczeniem numerycznym, odpowiadającym zestawieniu tabelarycznemu w części opisowej.
W przypadku inwentaryzacji szczegółowej drzew i krzewów tabela inwentaryzacyjna zawiera także informacje o występowaniu ptactwa, grzybów oraz gatunków chronionych jak i określa statykę
w przypadku drzew.
Szczegółowa inwentaryzacja drzew i krzewów pozwoli na właściwe i dobrze ukierunkowane zarządzanie drzewostanem, eliminowanie drzew zagrażających bezpieczeństwu ludzi i mieniu oraz optymalizowanie kosztów ewentualnej wycinki.
OPERAT DENDROLOGICZNY
Operat dendrologiczny to ekspertyza dendrologiczna zawierająca projekt gospodarki drzewostanem, która wykonywana jest na podstawie aktualnej, szczegółowej inwentaryzacji dendrologicznej. Operat sporządzany jest w celu wydania zaleceń do dalszego postępowania z drzewami i krzewami znajdującymi się na danym terenie zleconym do opracowania. W operacie każde z drzew i krzewów zostaje sklasyfikowane do odpowiedniej kategorii: do zachowania, do pielęgnacji, do przesadzenia, do usunięcia, do ekspertyzy lub szczegółowej weryfikacji. Operat wykonuje się zazwyczaj na potrzeby realizacji nowej inwestycji wymagającej przeprowadzenia pielęgnacji na drzewostanie, wycinek lub przesadzeń. W przypadku planowania inwestycji w operacie wytypowane są drzewa i krzewy kolidujące z projektem i robotami budowlanymi oraz znajdują się wytyczne co do sposobu prowadzenia prac w obrębie korzeni, pnia, korony.
Operat dendrologiczny składa się z dwóch części:
OPISOWEJ, która zawiera:
– inwentaryzację dendrologiczną:
- nazwę gatunkową w języku polskim i łacińskim,
- szczegółowe pomiary dendrometryczne,
- stan sanitarny,
- indywidualny opis każdego z drzew i krzewów,
– projekt gospodarki drzewostanem: - przyporządkowaną do każdej pozycji kategorię (do zachowania, do pielęgnacji, do przesadzenia, do usunięcia, zalecana ekspertyza dendrologiczna i inne),
- szczegółowe zalecenia pielęgnacyjne,
GRAFICZNEJ (wykonanej w oprogramowaniu AutoCAD), która przedstawia:– lokalizację drzew i krzewów na mapie wraz z oznaczeniem numerycznym odpowiadającym zestawieniu tabelarycznemu w części opisowej,
– oznaczenie kategorii dla każdego z drzew/krzewów według projektu gospodarki drzewostanem.
Dodatkowo operat dendrologiczny może zawierać:
- wyznaczone strefy ochronne drzew SOD (na czas prac budowlanych),
- dokumentację fotograficzną,
- określenie wieku drzewostanu (na podstawie metody prof. L. Majdeckiego),
- tabelę z preliminarzem opłat za ewentualne wycięcie drzew i krzewów,
- listę drzew do usunięcia bez naliczania opłat oraz kwalifikujących się do przesadzenia.
OPINIE I EKSPERTYZY DENDROLOGICZNE
Opinia dendrologiczna
Jest to dokument zawierający szczegółowe opracowanie dotyczące oceny stanu zdrowotnego drzewa za pomocą metody wizualnej oceny drzew oraz przy użyciu podstawowych sprzętów jak np. sonda oraz sprzęty pomiarowe. Opinia dendrologiczna może dotyczyć pojedynczych drzew lub zostać sporządzona na potrzeby inwentaryzacji zieleni. Dzięki opinii prognozujemy możliwości zachowania poszczególnych drzew, oceniając między innymi otoczenie w których rosną, planowane w pobliżu inwestycje oraz związane z nimi prace ziemne, a także zmieniające się elementy środowiska.
Ekspertyza dendrologiczna
To dokument zawierający zakres opinii oraz zaawansowane badanie drzew przy użyciu profesjonalnych sprzętów tj. tomograf akustyczny czy rezystograf. Dzięki takim badaniom otrzymujemy obraz wnętrza pnia z udokumentowaną wielkością i zasięgiem ubytku wewnątrz
i dokładną informację o grubości ścianki pnia drzewa. Takie badania poparte wiedzą o gatunku
i dokonaniem odpowiednich obliczeń, pozwalają na ocenienie odporności pnia drzewa na złamanie. Ekspertyza dendrologiczna zawiera wyniki badań i ich interpretacje, jak również szczegółowe zalecenia do dalszego postępowania z drzewami.
Kompleksowa ocena stanu zachowania drzew zawiera:
- ocenę wizualną VTA (Visual Tree Assessment),
- badanie wnętrza pnia bezinwazyjnym tomografem akustyczny ArborSonic 3D,
- inspekcję korony – ocenę stanu pędów, gałęzi, konarów, przewodników i rozwidleń. Pozwala określić poziom bezpieczeństwa w otoczeniu drzewa oraz zaplanować odpowiednie zabiegi. Inspekcję wraz z dokumentacją fotograficzną wykonuje arborysta wchodząc w koronę z wykorzystaniem technik linowych,
- ocenę witalności drzewa,
- ocenę ryzyka – wg klasyfikacji FRC (Faillure Risk Classification),
- zalecenia, co dalszego postępowaniem z drzewem.
GOSPODARKA DRZEWOSTANEM
Opracowanie dotyczące gospodarki drzewostanem to kolejny etap, który następuje po inwentaryzacji dendrologicznej. Informacje zawarte w dokumentacji zinwentaryzowanej zieleni pozwalają na zaplanowanie dalszych działań dla istniejącej roślinności. To klasyfikacja zinwentaryzowanej roślinności do pozostawienia, pielęgnacji lub usunięcia z podaniem uzasadnionych przyczyn np. kolizja z planowaną inwestycją lub obiektem budowlanym czy też zły stan fitosanitarny.
PRZEGLĄDY DRZEW POD KĄTEM BEZPIECZEŃSTWA
Przeprowadzanie przeglądów drzewostanu pod kątem bezpieczeństwa jest niezbędne w zarządzaniu terenami zielonymi. Opracowanie przeglądu drzew pod kątem bezpieczeństwa polega na wyselekcjonowaniu spośród istniejącego drzewostanu znajdującego się na terenie opracowania drzew niebezpiecznych, opisania ich oraz wydania zaleceń priorytetowych mających na celu wyeliminowanie zagrożenia.
Opracowanie składa się z dwóch części:
– OPISOWEJ, która zawiera:
- oznaczenie nazwy gatunkowej drzew i krzewów w języku polskim i łacińskim,
- pomiary dendrometryczne: obwód pnia/pni, wysokość danego egzemplarza oraz średnica korony,
- ocenę stanu fitosanitarnego drzew/a,
- opis drzew/a dotyczący kontekstu otoczenia – warunków siedliskowych, ewentualnych wad budowy, występowania potencjalnego ryzyka zagrożenia bezpieczeństwa, zasiedlenia przez gatunki chronione oraz występowania grzybów,
- zalecenia priorytetowych działań dotyczących dalszego postępowania w celu wyeliminowania zagrożenia wokół drzewa,
– GRAFICZNEJ (wykonanej w oprogramowaniu AutoCAD) która, która przedstawia: - lokalizację drzew na mapie wraz z oznaczeniem numerycznym, odpowiadającym zestawieniu tabelarycznemu w części opisowej,
- oznaczenie kategorii zaleceń dotyczących drzewa – wycinka sanitarna, pielęgnacja, ekspertyza, monitoring.
Zalecane są rutynowe przeglądy drzewostanu pod kątem bezpieczeństwa corocznie lub co dwa lata na terenach:
- placówek oświatowych i wychowawczych, szkół, przedszkoli i innych,
- wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych,
- parków, terenów zieleni, skwerów, placów, wszelkich terenów publicznych,
- cmentarzy,
- terenów przyszpitalnych,
- pasów zieleni przydrożnej dróg publicznych i niepublicznych,
- ośrodków sportu i rekreacji.
PROJEKT OCHRONY DRZEWA
Projekt Ochrony Drzewa wykonywany jest w celu ochrony drzew znajdujących się na terenie planowanej inwestycji związanej z budową, remontem lub modernizacją chodnika/parkingu, montażem ławek, czy oświetlenia, jak również budową obiektów i kompleksów budowlanych lub budynków kubaturowych.
W Projekcie Ochrony Drzewa zawarte są informacje o tym, jak przeprowadzić planowane zadania remontu, przebudowy czy budowy w sąsiedztwie drzewa, tak aby po zakończeniu tych prac drzewo pozostało stabilne w gruncie, zdrowe i bezpieczne dla użytkowników danego terenu.
Projekt składa się z części opisowej i graficznej. Przewiduje on inwentaryzację, wizję terenową, analizę przyjętego projektu oraz wyspecyfikowanie metod i kolejności wykonania działań przeprowadzanych przy drzewie. Projekt obejmuje również szczegółowe wytyczne dla form zabezpieczenia drzewa w obrębie pnia, systemu korzeniowego i korony na czas przeprowadzanych prac budowlanych. W ramach Projektu Ochrony Drzewa prace obejmują analizę rozwiązań projektowych zastosowanych wokół drzew w przyjętym projekcie, a w przypadku konieczności zmian – dalsze zalecania i modyfikacje.
PROJEKTY NASADZEŃ ZASTĘPCZYCH – REKOMPENSACYJNYCH
Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 916) mając na uwadze art. 83b pkt. 1 ust. 9 nasadzenia zastępcze muszą być wykonane w liczbie nie mniejszej niż liczba usuwanych drzew lub o powierzchni nie mniejszej niż powierzchnia usuwanych krzewów, stanowiących kompensację przyrodniczą za usuwane drzewa i krzewy.
Projekt nasadzeń zastępczych zawiera:
1) miejsce nasadzeń drzew lub krzewów,
2) liczbę drzew lub wielkość powierzchni krzewów,
3) minimalny obwód pni drzew na wysokości 100cm lub minimalny wiek krzewów,
4) gatunek lub odmianę drzew lub krzewów,
5) termin wykonania nasadzeń najbardziej korzystny dla drzew i krzewów w zależności od gatunku,
6) termin złożenia informacji o wykonaniu nasadzeń.
Dodatkowo projekt może zawierać warunki techniczne sadzenia nowych drzew lub krzewów.
NADZÓR DENDROLOGICZNY
Nadzór dendrologiczny polega na kontroli prac na każdym etapie procesu inwestycyjnego, którego zamierzeniem jest ochrona drzewostanu na terenie budowy.
Nadzór dendrologiczny wiąże się z kontrolą prac wykonywanych podczas realizacji inwestycji w strefie ochrony istniejącej roślinności zarówno drzew jak i krzewów. Jego celem jest pomoc w koordynowaniu wytycznych zapisanych w projekcie, uzgodnieniach i wskazaniach ustalonych w trakcie Rady Budowy oraz aktach prawnych, jak również ograniczenie następstwa niewłaściwie prowadzonej inwestycji dla drzewostanu zlokalizowanego na placu budowy, tak aby Wykonawca mógł terminowo i fachowo wykonać pełny zakres prac budowlanych ujętych w projekcie.
Zakres nadzoru dendrologicznego:
- Ocena fitosanitarna drzewostanu na każdym etapie nadzorowanego projektu w procesie inwestycyjnym oraz prowadzonych dodatkowo pracach remontowo – budowlanych,
- Weryfikacja dokumentacji projektowej pod kątem poszczególnych etapów budowy
w zakresie ochrony istniejącej zieleni oraz możliwych kolizji drzewostanu z planowaną inwestycją, - Kontrola oraz doradztwo w zakresie wykonania stref ochronnych drzew i krzewów,
- Nadzór nad pracami w obrębie strefy korzeniowej, porady w zakresie ochrony odsłoniętych korzeni oraz ewentualnych redukcji,
- Rozwiązania dotyczące przygotowania podłoża, w obrębie bliskiej odległości lokalizacji istniejącej zieleni od obiektów budowlanych, sportowych oraz infrastruktury miejskiej,
- Wytyczne w zakresie robót ziemnych w obrębie strefy korzeniowej,
- Reprezentowanie Strony przed Urzędami oraz członkami wchodzącymi w skład Rady Budowy z zakresie dendrologii i zagospodarowania terenów zieleni,
- Prowadzenie nadzoru na każdym etapie inwestycji – wycinki, prace pielęgnacyjne, cięcia sanitarne, nasadzenia ujęte w projekcie lub planowane w ramach rekompensaty przyrodniczej.
KONSULTACJE I PORADY
Pracownia udziela konsultacji z zakresu:
- DENDROLOGII – weryfikacja gatunkowa drzew i krzewów, określenie stanu fitosanitarnego istniejącej zieleni,
- ZAGOSPODAROWANIA I KSZTAŁTOWANIA TERENÓW ZIELENI, TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH ORAZ OGRODÓW,
- PIELĘGNACJI DRZEW I ROŚLINNOŚCI NA TERENACH ZIELONYCH,
- PROCEDURY ZWIĄZANEJ Z ZŁOŻENIEM ZGŁOSZENIA ZAMIARU USUNIĘCIA DRZEW LUB KRZEWÓW ORAZ WNIOSKU O WYDANIE ZEZWOLENIA NA USUNIĘCIE DRZEW LUB KRZEWÓW,
- ORNITOLOGII,
- DOBORU GATUNKOWEGO NASADZEŃ ZASTĘPCZYCH W RAMACH REKOMPENSATY PRZYRODNICZEJ.
